Pierwsze Dni w Przedszkolu-
Adaptacja Dzieci Trzyletnich
Pójście do przedszkola jest doniosłą chwilą dla większości dzieci, wejściem w całkiem nowy świat. Podobnie jak na wszystkie inne wydarzenia, tak i na to dzieci zareagują w swój własny sposób, zależny od ich osobowości i konkretnej sytuacji.
Pobyt dziecka w przedszkolu ma niewątpliwie bardzo korzystny wpływ na jego rozwój. Dziecko przebywa w naturalnym i profesjonalnie przygotowanym środowisku, co sprzyja poznawaniu i rozumieniu otoczenia, świata, nabywaniu umiejętności przez działanie a także rozwojowi społeczno- emocjonalnemu. To pierwszy krok do samodzielności dziecka. W przedszkolu dzieci mają lepszą motywację aby uczyć się różnych rzeczy, ponieważ inne dzieci już to potrafią lub również uczą się, przez co nabiera wiary w siebie i swoje możliwości. Rozwija też umiejętność współdziałania w grupie, czego w domu nie można mu zapewnić.
Tutaj w nowym miejscu, nie jest już tak jak do tej pory. Mały człowiek uczy się żyć w innej rzeczywistości. Z jednej strony następuje to poprzez kontakt z nauczycielem, z drugiej przez kontakt z rówieśnikami. Poza tym musi zyskać orientację w nowej przestrzeni, aby nauczyć się w niej sprawnie funkcjonować. Dopiero kiedy pozna nowe pomieszczenia, sprzęty, będzie umiał się nimi posługiwać, poczuje się bezpiecznie.
Barierą adaptacyjną początkującego przedszkolaka jest brak wiedzy o tym, co będzie robił w nowym miejscu, czym będzie się zajmował. Dobrym wprowadzeniem jest uczestnictwo rodziców i dzieci w spotkaniach adaptacyjnych. Kolejną część wiedzy nabierze dziecko poprzez własne doświadczenie, poznając rytm dnia oraz ucząc się kolejnych czynności oraz nawiąże kontakt z rówieśnikami podczas zabawy.
Jestem nauczycielką z osiemnastoletnim stażem pracy, ale po raz pierwszy prowadziłam zajęcia adaptacyjne w takiej formie. Spotkania odbywały się w ostatnim tygodniu sierpnia. Głównym ich celem było: stworzenie dzieciom warunków do łatwej adaptacji w nowym środowisku społecznym jakim jest przedszkole, przy pełnym zaangażowaniu i współpracy z rodzicami.
W zajęciach adaptacyjnych brało udział 18 dzieci wraz z rodzicami. Pierwsze trzy dni spotykaliśmy się w godzinach: 16.00 – 18.00. Dzieci i rodzice zapoznawali się z bazą materialną i przestrzenną przedszkola, personelem, a także brali udział w zabawach i tańcach integracyjnych oraz zajęciach plastycznych. W dwa kolejne dni dzieci pierwszy raz pozostały w sali same z nauczycielką. Zajęcia odbywały się od godziny 10.00 do 12.00. Rodzice w tym czasie uczestniczyli w pogadankach z psychologiem oraz logopedą. Prawie wszystkie dzieci bez problemu rozstały się z rodzicem. Chętnie słuchały wierszy, piosnek, aktywnie uczestniczyły w zabawach naśladowczych, ruchowych i integracyjnych. Z apetytem zajadały ciasteczka i piły herbatę. Ostatniego dnia – w piątek, oprócz zabaw w sali dzieci zapoznały się z placem zabaw w ogrodzie przedszkolnym. Poznały sposób korzystania ze sprzętów i zabawek terenowych. Żadne dziecko nie oddalało się z wyznaczonego terenu, zgodnie bawiły się w piaskownicy. Po powrocie do sali przedszkolnej zaproponowałam dzieciom krótki odpoczynek na leżakach (bez przebierania się w piżamy). Maluszki bardzo chętnie położyły się, słuchały mojego opowiadania oraz muzyki relaksacyjnej. Na koniec odbyło się gorące podziękowanie za udział w spotkaniach, wręczenie dyplomów i książeczek, a także krótka rozmowa z dziećmi i rodzicami na temat wrażeń z udziału w programie adaptacyjnym. Wszyscy byli bardzo zadowoleni. Niektórzy rodzice zdziwieni, iż ich dzieci bez problemu pozostały w grupie z rówieśnikami i nie płakały przy rozstaniu. Kilkoro dzieci pytało czy jutro mogą przyjść do przedszkola.
Pierwsze dni września pokazały, iż dzieci które uczestniczyły w programie adaptacyjnym bez większych problemów przywitały przedszkole i chętnie uczestniczyły w zajęciach i zabawach. Znały już koleżanki i kolegów, swoje znaczki rozpoznawcze, wiedziały gdzie mają swoją szafkę w szatni i ręcznik łazience. Były o wiele śmielsze i częściej zwracały się o pomoc do nauczyciela. Pozostałe maluchy miały znacznie dłuższy i trudniejszy okres przystosowywania się do nowego środowiska. Płakały przy rozstaniu z rodzicami, były onieśmielone i nie czuły się bezpiecznie. Widać było wyraźną różnicę miedzy dziećmi.
O osiągniętym sukcesie działań adaptacyjnych świadczy też ocena rodziców, dokonana po dwóch miesiącach pobytu dzieci w przedszkolu. Wyniki rozmów wyraźnie wskazują, że działania adaptacyjne prowadzone w placówce były niezbędne zarówno dla dzieci jak i rodziców. W czasie wspólnych zabaw i zajęć umożliwiono im poznanie personelu, placówki przedszkolnej i panujących w niej zasad. Do osiągnięcia powodzenia programu adaptacyjnego przyczynił się również fakt, iż rodzice aktywnie włączyli się w jego przebieg. Potem spokojniej i ufniej przekazywali dziecko środowisku instytucjonalnemu, co miało też znaczenie dla jego samopoczucia.
Opracowała: Monika Bondaruk